مجله Open Access چیست؟ چاپ مقاله در مجلات اوپن اکسس

در اصل، open access یا دسترسی آزاد (Open Access  معمولاً به صورت OA نوشته می‌شود) فرآیندی است که در آن مقالات علمی به صورت کاملا رایگان و بدون تاریخ انقضا آنلاین و منتشر می شوند و در دسترس عموم قرار می‌گیرند. یعنی هر کسی، در هر جایی بدون اینکه هزینه اشتراکی (Subscription) پرداخت کند، می‌تواند به متن کامل این مقالات دسترسی داشته باشد و از این مقالات استفاده کند.  به بیان ساده تر، در پاسخ به این سوال که اوپن اکسس چیست؟ می توان گفت اوپن اکسس یا دسترسی آزاد (OA)، فرآیند رایگان و دائمی در دسترس قرار دادن مقالات علمی منتشر شده به صورت آنلاین است تا هر کسی، در هر کجا بتواند این تحقیقات را بخواند.

اکثر ناشران علمی، اکنون مجلات open access را ارائه می‌دهند، همچنین در داخل مجلات اشتراکی (Subscription Journals) نیز گزینه‌های انتشار با دسترسی آزاد وجود دارد. بنابراین، مجله اوپن اکسس، مجله ای است که با دریافت هزینه چاپ مقاله ( Article Publishing Charge) (APC) از نویسندگان، مقاله آنها به صورت کاملا رایگان و دائمی آنلاین و برای همه افراد قابل دسترسی می نماید. هر کسی، در هر کجا می‌تواند آن را بخواند و تحقیقات جدید خود بر پایه مقاله شما انجام دهد. بدین ترتیب مقاله شما می تواند بنا و پایه انجام تحقیقات جدیدتری شود.

برداشتن موانع دسترسی به مقاله از طریق چاپ مقاله در مجلات اوپن اکسس یا دسترسی آزاد، پیشرفت و بازنشر تحقیقات را تسریع می کند، آموزش را غنی‌تر می سازد، و باعث می شود همه افراد در سراسر جهان بتوانند آموخته‌های خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. لذا می توان گفت چاپ مقاله در مجلات با دسترسی آزاد، یک اقدام مفید و کاربردی در ایجاد پایه‌های اتحاد انسانیت و فراهم کردن زمینه یک گفتگوی فکری مشترک و جستجوی علم و دانش است. تعداد نویسندگانی که انتشار با دسترسی آزاد را انتخاب می کنند در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است، زیرا بسیاری از آنها آن را فرصتی برای گسترش تأثیر کار خود و نیز افزایش سایتیشن مقاله خود می دانند.

تعداد نویسندگانی که انتخاب می‌کنند تا تحقیقات خود را با دسترسی آزاد منتشر کنند، در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است، بسیاری از آن‌ها این کار را به عنوان یک فرصت برای گسترش تأثیر کار خود می‌بینند. همچنین بسیاری از سازمان های تأمین کننده بودجه مالی مقالات نیز، اکنون انتشار نتایج تحقیقات به شکل دسترسی ازاد را اجباری کرده اند. اگر تصمیم به چاپ مقاله اوپن اکسس دارید، در حال حاضر گزینه‌های گسترده‌ای از دسترسی آزاد برای شما موجود است.

بدین منظور می‌توانید الزامات و شرایط موسسات و سازمان های بودجه‌ دهنده  را بررسی کنید و در صورتی که با شرایط آنها سازگار هستید و اطمینان دارید که تحقیقات شما تأثیرگذار خواهد بود، می توانید به کمک آنها مقالات خود را در مجلات با دسترسی ازاد چاپ کنید.  برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا دسترسی آزاد انتخاب مناسبی برای چاپ مقاله شما است یا خیر، به بخش‌های زیر برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره مزایای چاپ مقاله در مجلات با دسترسی آزاد و گزینه‌های مختلف موجود مراجعه کنید.

انواع مدل‌های انتشار دسترسی آزاد

مدل‌های مختلفی برای انتشار دسترسی آزاد وجود دارد که انتشار مقالات پژوهشی و محتوای علمی را تسهیل می‌کند. این مدل‌ها عبارتند از:

• • دسترسی آزاد طلایی (Gold Open Access)

    در مدل دسترسی آزاد طلایی، مقالات در مجلات دسترسی آزاد منتشر می شوند و بلافاصله پس از انتشار، مجلات محتوای مقاله را به صورت رایگان در اختیار خوانندگان قرار می دهند. این مجلات معمولاً از طریق هزینه های پردازش مقاله (APCs) که توسط نویسندگان یا مؤسسات تأمین مالی آنها پرداخت می شود، هزینه های خود را تأمین می کنند.

  • دسترسی آزاد سبز (Green Open Access)

    دسترسی آزاد سبز شامل سپردن نسخه ای از مقاله تحقیقاتی نویسنده به یک مخزن، مانند مخزن نهادی یا مخزن موضوعی خاص است، در حالی که نسخه نهایی منتشر شده پشت درِ پرداخت در یک مجله مبتنی بر اشتراک باقی می ماند. نسخه سپرده شده، که اغلب به عنوان پیش چاپ یا پس چاپ شناخته می شود، به صورت رایگان در اختیار عموم قرار می گیرد و امکان دسترسی گسترده تر به تحقیق را فراهم می کند.

  • دسترسی آزاد ترکیبی (Hybrid Open Access)

    دسترسی ترکیبی به مدلی اشاره دارد که در آن مجلات هر دو گزینه دسترسی آزاد و مبتنی بر اشتراک را ارائه می دهند. در این مدل، نویسندگان می توانند برای دسترسی آزاد کردن مقالات خود در یک مجله مبتنی بر اشتراک، هزینه پردازش مقاله (APC) را پرداخت کنند. با این حال، سایر مقالات درون همان مجله تنها برای مشترکین قابل دسترسی هستند.

  • دسترسی آزاد الماسی یا پلاتینیومی (Diamond or Platinum Open Access)

    دسترسی آزاد الماسی، که به عنوان دسترسی آزاد پلاتینیومی نیز شناخته می شود، شامل مجلاتی است که کاملاً دسترسی آزاد هستند و هزینه پردازش مقاله (APC) را از نویسندگان دریافت نمی کنند. این مجلات اغلب برای پوشش هزینه های انتشار به مدل‌های تأمین مالی جایگزین، مانند یارانه‌های نهادی یا کار داوطلبانه، متکی هستند.

  • دسترسی آزاد برنزی (Bronze Open Access)

    مدل دسترسی آزاد برنزی به مقالاتی اشاره دارد که پس از دوره قرنطینه به صورت رایگان در دسترس قرار می گیرند. در طول این دوره، مقالات فقط برای مشترکین یا از طریق گزینه‌های پرداخت به ازای هر مشاهده، قابل دسترسی هستند. پس از انقضای دوره قرنطینه، مقالات به صورت رایگان در اختیار عموم قرار می گیرند.

مدل انتشار دسترسی آزاد با شکستن موانع دسترسی به دانش، انتشار پژوهش های علمی را متحول کرده است. از طریق مدل‌های دسترسی آزاد طلایی، سبز، ترکیبی، الماسی و برنزی، پژوهشگران و مؤسسات، اصول باز بودن، شفافیت و فراگیر بودن را در به اشتراک گذاشتن یافته‌های خود پذیرفته‌اند.

فهرست دایرکتوری مجلات اوپن اکسس

• • DOAJ

بهترین مکان برای جستجوی مجلات دسترسی آزاد، فهرست راهنمای مجلات دارای دسترسی آزاد (Directory of Open Access Journals) (DOAJ) است. می‌توان با اطمینان کامل گفت که انتشارات موجود در این فهرست به دقت بررسی شده اند و از کیفیت بالایی برخوردار هستند.

• • Dove Press

Dove press، یک ناشر بین‌المللی است که در زمینه انتشار مقالات با دسترسی آزاد در حوزه‌های پزشکی، علوم زیستی و بهداشت و برخی حوزه های علوم و فناوری فعالیت می‌کند. این ناشر مقالات خود را در پلتفرم آنلاین خود و نیز در مجلاتی که در زمینه‌های متعددی از جمله اورولوژی، علوم دارویی، پاتولوژی، علوم پوست، علوم چشم‌ پزشکی و دیگر حوزه‌های پزشکی هستند، منتشر می‌کند.
Dove Press به‌طور معمول مقالات خود را با استفاده از سیاست‌های دسترسی آزاد منتشر می‌کند و بدین طریق به افزایش دسترسی به اطلاعات پزشکی و ارتقاء تحقیقات در این حوزه‌ها کمک می‌کند. Dove Press در سال ۲۰۰۳ تأسیس شده است و از آن زمان به عنوان یک ناشر با دسترسی آزاد، محتوای منتشر شده خود را به صورت رایگان در اختیار خوانندگان در سراسر جهان قرار می دهد.
مقالات منتشر شده توسط Dove Press، تحت داوری همتا قرار می گیرند تا کیفیت و اعتبار تحقیقات و محتوای مقالات تضمین شود.  Dove Press با انتشار مقاله به صورت دسترسی آزاد، به دنبال حداکثر کردن میزان دیده شدن مقالات، خوانده شدن آنها و افزایش تأثیر آثار علمی منتشر شده است.

• • F1000Research

F1000Research، یک پلتفرم انتشار مقاله با دسترسی آزاد است که در سال ۲۰۱۳ راه اندازی شده است. این پلتفرم بر انتشار سریع و آزاد مقالات تحقیقاتی، داده ها و سایر محتواها در علوم زیستی و پزشکی تمرکز دارد. مقالات منتشر شده در F1000Research تحت داوری و ارزیابی همتایان به صورت باز قرار می گیرند، به این معنی که فرآیند داوری و نام داوران همراه با مقاله منتشر می شود. تمام محتوای مقالات (از جمله گزارش های داوری و داده های تحقیق) به صورت آزاد در دسترس افراد قرار می گیرد.
انتشار سریع مقالات در این پلتفورم با زمان تقریبی ۱-۲ هفته پس از ارسال مقاله انجام می شود. مقالات منتشر شده در F1000Research به صورت آزاد و بدون نیاز به اشتراک یا پرداخت هزینه، در دسترس خوانندگان در سراسر جهان قرار می گیرند. بنابراین می توان گفت F1000Research به دنبال تسهیل انتشار سریع، آزاد و شفاف یافته های تحقیقاتی و داده ها از طریق مدل دسترسی آزاد و داوری تخصصی و ارزیابی همتایان باز است.

مزایای چاپ مقاله در مجلات اوپن اکسس (open access) چیست؟

دسترسی آزاد برای خوانندگان بسیار خوب است زیرا به آن‌ها امکان دسترسی فوری به نتایج آخرین تحقیقات را می‌دهد. مزایای چاپ مقاله در ژورنال های دسترسی آزاد برای نویسندگان مقاله، به شرح زیر است:

• • رایگان برای همه: هسته اصلی دسترسی آزاد، مبنای مهمترین مزیت آن است. مقالات برای هر کسی که مایل به خواندن آنهاست به صورت رایگان در دسترس هستند. برای خوانندگان و کتابخانه ها، مزایای عدم پرداخت هزینه برای یک مقاله یا اشتراک مجله جداگانه آشکار است. و برای کسانی که معتقدند تحقیقات تأمین مالی شده از بودجه عمومی باید برای همه به صورت رایگان در دسترس باشد، اکنون الزامات برای رایگان کردن نتایج این برنامه های تأمین مالی برای عموم در حال تبدیل شدن به یک هنجار است.
  • افزایش میزان دیده شدن مقاله و افزایش شمار خوانندگان مقاله: مقالات منتشر شده به صورت دسترسی آزاد، برای همه در سراسر جهان و در هر زمانی در دسترس است. دسترسی تعداد بیشتری از خوانندگان به مقاله و افزایش شانس دیده شدن بیشتر مقاله، می‌تواند منجر به افزایش شمار خوانندگان مقاله و افزایش سایتیشن مقاله (Citations به معنای استناد به مقاله) و رفرنس دهی به مقاله شما شود. هر دو این موارد می‌تواند به بهبود رزومه علمی و پیشرفت شغلی و افزایش بودجه تحقیقاتی شما کمک کنند. مقالات منتشر شده با دسترسی آزاد (open access)، به طور میانگین ۹۵% استناد بیشتر و ۷ برابر دانلود بیشتر نسبت به مقالاتی که با دسترسی اشتراکی (closed access) منتشر می شوند، دریافت می کنند.
  • نشان دادن تأثیر اجتماعی مقاله: فشار فزاینده ای بر پژوهشگران و محققان وجود دارد که از آنها می خواهند اثر اجتماعی و جامعه‌ شناختی تحقیقاتشان را نشان دهند. دسترسی آزاد می‌تواند کمک کند تا کار شما به دست خوانندگان بیشتری برسد، حتی فراتر از افرادی که به راحتی به کتابخانه ها دسترسی دارند، از جمله تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران، سازمان‌های غیردولتی، رسانه‌ها و مربیان. چاپ مقاله با دسترسی آزاد می تواند به سیاستگذاران، سازمان های غیردولتی، رسانه ها، مربیان و متخصصان کمک کند تا تحقیقات شما را عملی کنند. لذا می توان گفت شما با چاپ مقاله در مجلات دسترسی آزاد، می توانید این وظیفه اجتماعی را به نحو احسنت انجام دهید. همچنین، چاپ مقاله به شکل دسترسی آزاد می تواند به سیاستگذاران، سازمان های غیردولتی، رسانه ها، مدرسان و متخصصان در بکارگیری عملی نتایج تحقیقات شما کمک کند. این امر به اجرایی شدن و کاربردی شدن تحقیقات شما کمک می کند و ارزش واقعی- اجتماعی و تأثیر عملی کار پژوهشی شما را نشان می دهد.
  • اشتراک گذاری آزادانه و بدون محدودیت نتایج تحقیقات: با دسترسی آزاد، شما می‌توانید نتایج تحقیقات خود را در سراسر جهان و بدون محدودیت و موانع قانونی و بدون انحصار و محدودیتهای دسترسی به سایت مانند پرداخت حق عضویت، منتشر کنید. بیشتر مقالات دسترسی آزاد دارای لایسنس Creative Commons هستند که نحوه استفاده و به اشتراک گذاری محتوا را توضیح می‌دهد(مجوز مذکور، در راستای گسترش دسترسی‌پذیری آثار بدیع برای دیگران به منظور استفاده اشتراکی و سازنده فعالیت می‌کند). هنگام انتشار با دسترسی آزاد، معمولاً می توانید یکی از مجوزهای Creative Commons را انتخاب کنید. مجوزهای آزاد می توانند فرصت های بیشتری برای استفاده مجدد از تحقیقات ارائه دهند و به دیگران اجازه دهند تا بر اساس کار شما، تحقیقات جدید خود را بنا کنند. بدین ترتیب، اگر دیگران بتوانند از آن استفاده کنند و سپس بخش هایی از آن را در تحقیقات خود بگنجانند، تحقیقات شما می تواند تأثیر بیشتری داشته باشد. لذا این اقدام می تواند گفتگوی بین رشته ای را نیز بهبود بخشد.
  • جلب رضایت تأمین کنندگان و سرمایه گذاران مالی و تبعیت کردن از دستورالعمل‌های کارفرما: تعداد زیادی از نویسندگان به درخواست تأمین کنندگان و سرمایه گذاران مالی خود، ملزم به چاپ مقاله در مجلات با دسترسی آزاد هستند. نویسندگان باید آگاه باشند که بودجه دهندگان و صندوق های تأمین مالی، چه الزامات و قوانینی در این زمینه دارند. بدین طریق شما می توانید به تعهدات خود در مقابل تأمین کنندگان و سرمایه گذاران مالی و کارفامایانتان عمل کنید.
  • دسترسی پژوهشگران کشورهای در حال توسعه به مقالات: عدم دسترسی به مجلات مبتنی بر اشتراک، مشکلی است که به طور معمول برای محققان در کشورهای کم درآمد ذکر می شود. دسترسی آزاد می تواند به دانشمندان چنین کشورهایی فرصتی برای مشارکت در جامعه تحقیقاتی بین المللی بدهد. برخی از مجلات دسترسی آزاد حتی برای مقالات کشورهای کم درآمد، هزینه های انتشار را با تخفیف ارائه می دهند یا از آن چشم پوشی می کنند.

آیا تفاوتی در داوری همتا در ژورنال های دسترسی آزاد (open access) با ژورنال های اشتراکی (Closed access) وجود دارد؟

لازم به ذکر است که انواع مختلفی از داوری تخصصی یا داوری همتا وجود دارد. بسیاری از ژورنال های دسترسی آزاد، از سیستم‌های ارزیابی همتایی مشابهی با ژورنال های اشتراکی استفاده می‌کنند. با این حال، انواع دیگری از سیستم های ارزیابی همتایی – مانند ارزیابی همتایی آزاد یا ارزیابی همتایی پس از انتشار – در حال گسترش هستند. البته این سیستم های ارزیابی همتایی جدیدتر، فقط به انتشارات دارای دسترسی آزاد محدود نمی‌شوند، اما ممکن است بیشتر وابسته به انها باشد.

آیا چاپ مقاله در مجلات با دسترسی آزاد آسان‌تر است؟

فرآیند چاپ مقاله در یک مجله با دسترسی آزاد، هیچ گونه تفاوتی با فرآیند چاپ مقاله در مجلات اشتراکی ندارد و تا زمانی که یک ناشر معتبر برای چاپ مقاله خود انتخاب کنید، بحث در خصوص هرگونه آسان‌تر بودن یا سخت‌تر بودن فرآیند چاپ مقاله در هر کدام از این ژورنال ها، بی معناست. همانند آنچه در بالا توضیح داده شد، فرآیندهای موجود برای چاپ مقاله در هر دو مورد، بسیار شبیه به هم هستند.

هر مجله دسترسی آزاد با کیفیتی، یک فرآیند ارسال و داوری تخصصی یا ارزیابی همتایان روشنی دارد، به همان نحوی که یک مجله اشتراکی دارد. تنها تفاوت‌های اصلی ژورنال های Open access و Closed access  این است که مقالات شما، دسترسی آزاد دارند، فقط شما به عنوان نویسنده مقاله، بایستی هزینه چاپ مقاله (APC) را پرداخت کنید، زیرا مجلات اوپن اکسس، از خوانندگان مقاله هزینه ای دریافت نمی کند و مقاله شما را به صورت کاملا رایگان در اختیار مخاطبان قرار می دهد.

آیا مجلات اوپن اکسس دارای ضریب تاثیر (impact factor) هستند؟

مانند همه مجلات، برخی از مجلات دسترسی آزاد دارای ضریب تأثیر هستند و برخی دیگر نه. یک مجله به چند دلیل امکان دارد که ضریب تأثیر نداشته باشد، به عنوان مثال:

• • ممکن است موضوع آن مجله مربوط به هنر و علوم انسانی باشد، که در هیچ یک از نمایه های استنادی علوم اجتماعی یا نمایه استنادی علوم (پایگاه داده هایی که ضریب تأثیر بر اساس آنها محاسبه می شود) فهرست نشده باشد.
  • مجله ممکن است در حال درخواست برای فهرست شدن در این پایگاه های داده باشد.
  • مجله ممکن است درخواست فهرست شدن نداده باشد.

مجلات دسترسی آزاد که دارای ضریب تأثیر هستند، این ضریب می تواند از مجلات اشتراکی در همان زمینه بالاتر یا پایین تر باشد. مواردی مانند الگوهای استناد به موضوع و نوع مقالات منتشر شده در مجله تأثیر قابل توجهی بر محاسبه ضریب تأثیر خواهد داشت. برای مثال، ممکن است انتظار داشته باشید یک مجله دسترسی آزاد پرمخاطب که برای همه در همه جا در دسترس است، به طور گسترده مورد استناد قرار گیرد. با این حال، اگر مجله خوانندگانی از متخصصان داشته باشد که معمولاً مقالات تحقیقاتی را cite نمی کنند، ممکن است اینطور نباشد.

آیا ضریب تأثیر مجلات دسترسی آزاد، شاخص خوبی برای ارزیابی کیفیت مجلات هستند؟

اینکه آیا یک مجله دسترسی آزاد دارای ضریب تأثیر است یا خیر، نمی تواند به عنوان تنها شاخص کیفیت یا اعتبار آن ژورنال در نظر گرفته شود. با این حال، می دانیم که ضریب تأثیر برای بسیاری از افراد هنگام انتخاب مجله مناسب برای چاپ مقاله، یک اولویت مهم است.

با این حال، به طور فزاینده ای شاهد حرکت محققان، تأمین کنندگان مالی و سیاستگذاران به سمت درک گسترده تری از تأثیر هستیم. آنها نیاز به ارزیابی تحقیقات علمی بر اساس شایستگی های خاص آن (فراتر از ضریب تأثیر مجله ای که در آن منتشر شده است) را تشخیص می دهند و خواستار طیف گسترده تری از معیارها و سنجش ها برای حمایت از رویکردی عادلانه تر و مسئولانه تر در ارزیابی تحقیقات هستند.

بایستی توجه داشته باشید که ضریب تأثیر تنها راه برای سنجش تأثیر یک مجله دسترسی آزاد نیست.  معیارهای ارزیابی مجلات می توانند به شما در انتخاب مجله برای سابمیت مقاله کمک کنند، اما مطمئناً نباید آنها را به عنوان تنها عامل مهم در هنگام تصمیم گیری برای چاپ مقاله در نظر گرفت.

برای مدت طولانی، تنها ابزار ارزیابی عملکرد مجلات، ضریب تأثیر بود. اما اکنون طیف وسیعی از معیارهای مختلف برای ارزیابی مجلات در دسترس است، از ضریب تأثیر سنتی گرفته تا CiteScore و موارد دیگر. هنگام انتخاب مجله مناسب، ضروری است که تعدادی از این معیارها را با هم در نظر بگیرید، و همچنین به سایر عواملی که می توانند به تأثیرگذاری تحقیقات شما کمک کنند، توجه کنید.

هنگام چاپ مقاله در مجلات با دسترسی آزاد، مهم است که بدانید صرف نظر از ضریب تأثیر مجله، روش های دیگری نیز وجود دارند که باعث می شوند تحقیقات شما تأثیرگذارتر شوند. چاپ مقاله با دسترسی آزاد، باعث می شود کار شما برای همه، در هر کجا قابل خواندن باشد. بنابراین، مجلات دسترسی آزاد (و تحقیقات منتشر شده در آنها) می توانند تأثیرات زیادی در زمینه های مختلف ایجاد کنند، از ایجاد هزاران دانلود مقاله تا رسیدن به افرادی که در غیر این صورت ممکن است به تحقیقات شما دسترسی نداشته باشند.

دسترسی آزاد به دیگران امکان می دهد تحقیقات شما را بدون موانع بخوانند. همچنین فرصت بیشتری به سایر محققان می دهد تا بر اساس کار شما، تحقیقات جدید خود را شروع کنند.

هزینه چاپ مقاله در ژورنال های اوپن اکسس چقدر است؟

معمولاً برای چاپ مقاله با مدل دسترسی آزاد، هزینه هایی با عنوان هزینه انتشار مقاله (APC) اعمال می شود. هزینه پردازش مقاله (Article Processing Charge)، مبلغی است که پس از پذیرش مقاله برای انتشار، به ناشر پرداخت می شود. این هزینه از نویسندگان برای انتشار تحقیقاتشان با دسترسی آزاد در مجلات کاملاً دسترسی آزاد یا ترکیبی دریافت می شود. این هزینه شامل هزینه های مرتبط با داوری همتا، ویرایش ادبی، میزبانی و تبلیغ مقاله است. هزینه پردازش مقاله توسط نویسنده یا از طرف آنها توسط مؤسسه تأمین کننده مالی یا حامی مالی آنها پرداخت می شود.

تمام اطلاعات مربوط به گزینه‌های انتشار دسترسی آزاد معمولا در صفحه مربوط به هزینه های دسترسی آزاد مجلات در دسترس هستند. شما می‌توانید از این صفحه برای بررسی موارد زیر استفاده کنید:

• • کدام مجلات انتشار دسترسی آزاد طلایی ارائه می دهند؟
  • میزان APC فعلی برای مجلات خاص چقدر است؟
  • بر اساس چه مجوزهایی، حق انتشار دارید؟

نکته اصلی این است که اگرچه چاپ مقاله با دسترسی آزاد، امکان دسترسی رایگان را برای خوانندگان مقاله فراهم می کند، اما معمولاً هزینه هایی برای پردازش و چاپ مقاله توسط مجله وجود دارد. نویسندگان یا نهادهای مالی تأمین کنندگان بودجه مقاله، باید این هزینه ها را پوشش دهند و هزینه چاپ مقاله (APC) به شکل انتشار با دسترسی آزاد را بپردازند.

معایب چاپ مقاله در مجلات اوپن اکسس (open access) چیست؟

در حالی که انتشار دسترسی آزاد مزایای متعددی را ارائه می دهد، اما معایبی نیز دارد که باید در نظر گرفته شوند. این موارد عبارتند از:

• • چالش های تأمین مالی هزینه های انتشار: در حالی که کاربر نهایی برای خواندن یک مقاله دسترسی آزاد نیازی به پرداخت هزینه ندارد، اما کسی باید هزینه های انتشار را بپردازد. انتشار دسترسی آزاد اغلب مستلزم پرداخت هزینه پردازش مقاله (APC) توسط نویسندگان یا مؤسسات آنها برای پوشش هزینه های انتشار است. این می تواند بار مالی سنگینی باشد، به ویژه برای محققانی که بودجه محدودی دارند یا کسانی که از مؤسسات کم درآمد هستند. لذا می توان گفت هزینه های بالای انتشار با دسترسی آزاد (هزینه APC مقاله)، می تواند محققان را از رفتن به سمت دسترسی آزاد دلسرد کند.
  • نگرانی های کنترل کیفیت: در حالی که بسیاری از مجلات دسترسی آزاد به فرآیندهای داوری همتای دقیق پایبند هستند، حجم زیاد انتشارات دسترسی آزاد می تواند اطمینان از کنترل کیفیت مداوم را به چالش بکشد. لذا برخی استدلال می کنند که مدل های دسترسی آزاد، مجلات را به انتشار مقالات بیشتر و با کیفیت پایین تر تشویق می کند. مجلات باید هزینه های خود را پوشش دهند و هنگامی که بخش عمده ای از درآمد آنها از هزینه های انتشار تامین می شود، ممکن است تشویق شوند مقالات بیشتری را منتشر کنند، که این امر بر کیفیت کلی تأثیر منفی می گذارد. در حالی که این امر برای ناشران معتبر مشکلی نیست، اما به طور کلی این بحث در مورد بسیاری از مجلات دسترسی آزاد وجود دارد و تکثیر و افزایش تعداد مجلات سودجو و یغماگر، که سود را بر صداقت علمی اولویت می دهند، اعتبار انتشارات دسترسی آزاد را به خطر می اندازد.

• • پایداری مدل های کسب و کار: برخی استدلال می کنند که مدل های دسترسی سنتی با پرداخت هزینه، تضمین می کنند که ناشران به طور مناسب برای نقش مهمی که در انتشار تحقیقات ایفا می کنند، پایبند بمانند. اما اینکه آیا مدل‌های دسترسی آزاد می‌توانند در درازمدت از زیرساخت انتشار تحقیقات به طور پایدار حمایت کنند، همچنان نیاز به بررسی دارد. لذا امروزه پایداری مالی مدل های انتشار دسترسی آزاد همچنان به یک نگرانی تبدیل شده است. برخی از مجلات دسترسی آزاد صرفاً به هزینه های پردازش مقاله متکی هستند که ممکن است در بلندمدت کارآمد نباشد. مدل‌های تأمین مالی جایگزین، مانند یارانه‌های نهادی یا توافق‌نامه‌های کنسرسیوم، برای اطمینان از تداوم دسترسی به انتشارات با کیفیت دسترسی آزاد، نیاز به بررسی دارند.

• • دسترسی محدود به تحقیقات قدیمی تر: در حالی که انتشار دسترسی آزاد دسترسی به تحقیقات جدید را ترویج می کند، اما ممکن است به دسترسی به انتشارات قدیمی تر نپردازد. محدودیت های حق تکثیر یا عدم وجود سیاست های دسترسی آزاد گذشته نگر، می تواند مقالات تحقیقاتی قدیمی را برای عموم مردم غیرقابل دسترس کند.

• • عدم برابری در توزیع دانش: با وجود هدف فراگیر بودن، انتشار دسترسی آزاد نابرابری های دسترسی به دانش را به طور کامل از بین نمی برد. محققان در مناطق کم‌منابع ممکن است همچنان با چالش‌هایی در دسترسی به اینترنت مواجه شوند یا فاقد زیرساخت‌های لازم برای استفاده مؤثر از منابع دسترسی آزاد باشند.