امروزه در محیط دانشگاهی، ساماندهی الگوهای ثبت‌نام بر اساس کدگذاری بین‌المللی انجام می شود. این کدگذاری ها؛ شناسایی، انتشار و بازنگری دانش را تسهیل می‌کند. در این راستا، شناسه‌های مرجعی مانند ORCID برای نویسندگان، ISSN برای مجلات و DOI برای مقالات تعریف شده است.
پژوهشگرها، برای اهداف مختلفی اقدام به چاپ مقاله می کنند. با توجه به تلاش های پژوهشگران در این زمینه، مهم است که پژوهشگران برای کار خود به درستی شناخته شوند. با این حال، کنترل هویت و اطلاعات پژوهشگران همیشه آسان نیست. زیرا ممکن است هر پژوهشگر، یک نام رایج (غیر از نام اصلی خود) داشته باشد، یا نام وب بعد از ازدواج تغییر کند، یا نام وی در نشریات، وب سایت ها و سایر سیستم های مختلف به صورت متفاوتی نمایش داده شود.
در این راستا کد ارکید به عنوان راه حلی برای حل این مشکلات توسعه یافته است. مشابه با DOI (شناسه دیجیتال اشیاء) که یک شناسه منحصر به فرد و دائمی برای نشریات ارائه می دهد، ORCID iD نیز همین کار را برای پژوهشگران انجام می دهد. شناسه ORCID شما، به راحتی به دیگران نشان می دهد که شما چه کسی هستید.
ORCID به عنوان یک سازمان
ORCID یک سازمان غیرانتفاعی جهانی است که توسط یک کمیته جهانی متشکل از سازمان های تحقیقاتی، ناشران، تامین کنندگان، انجمن های حرفه ای و سایر ذینفعان در اکوسیستم تحقیقات پشتیبانی می شود. در حقیقت،ORCID یک تلاش مبتنی بر جامعه باز، برای ارائه یک کد رجیستری از شناسه های منحصر به فرد به هر پژوهشگر است. این سازمان از طریق ارائه یک شناسه دیجیتال شخصی ۱۶ رقمی برای نویسندگان و پژوهشگران دانشگاهی، تلاش می کند یک روش شفاف برای پیوند دادن فعالیت های تحقیقاتی و نتایج آن، به این شناسه ها ارائه دهد.
از این شناسه شخصی، برای این منظور استفاده می‌شود که هر کسی بتواند از طریق آن شما را پیدا کند، کار شما را بررسی کند و بدین ترتیب از سردرگمی بین افراد جلوگیری می شود. در نهایت، ممکن است افراد بیشتری مشابه با نام شما وجود داشته باشند، اما آنها کد ارکید مشابه شما نخواهند داشت. طی دهه گذشته، پذیرش ORCID توسط ناشران، سازمان‌های تامین مالی و سازمان‌های تحقیقاتی به طور گسترده رواج پیدا کرده است و بسیاری از ناشران معتبر، این کد را پذیرفته‌اند (مانند Nature، Elsevier، Orvium و غیره) و همچنین می‌توانید آن را به شبکه‌های مختلفی مانند لینکدین نیز متصل کنید.
برای تأمین کنندگان مالی از جمله انجمن های علمی و حرفه ای نیز، ORCID می تواند پیوندی بین پژوهشگران و برنامه های تأمین مالی برقرار کند.
برای مؤسسات تحقیقاتی، از جمله دانشگاه ها، شرکت های تحقیقاتی، آزمایشگاه های ملی و مؤسسات عضو، ORCID می تواند فرآیند زمان بر به روز نگه داشتن سوابق را کاهش دهد. این اقدام می تواند اعتبارسنجی را با به روز رسانی از منابع معتبر ارائه دهد.
برای جامعه نشر، ORCID می تواند فرآیند دریافت مقالات، مدیریت نویسندگان و داوران در پایگاه داده و دقت جستجو بر اساس نام نویسنده در پایگاه داده را ساده و آن را بهبود دهد.
کد ارکید چیست؟
ارکید، یک شناسه دیجیتال است که شما را از سایر پژوهشگران، متمایز می کند و باعث می شود که شما و فعالیت های تحقیقاتی شما به راحتی قابل شناسایی باشند، به این معنی که شما اعتبار تمام کارهایی را که انجام می دهید دریافت می کنید.
افراد، داوران و مجلات معتبر می توانند با این کد وارد صفحه نویسنده شوند. آنها می توانند رزومه، سوابق کاری و توانایی های او را ببینند. هر کسی که در تألیف و گرداوری مقاله، تحقیق یا پژوهشی مشارکت می کند می تواند به صورت رایگان برای کد ارکید ثبت نام کند و از همان شناسه در طول کل دوران حرفه ای خود استفاده کند. به علاوه، این سرویس رایگان است و ثبت کد ارکید تنها چند دقیقه طول می کشد تا بتوانید آن را دریافت کنید.
در وهله اول، کد ارکید را می‌توان به عنوان شماره پاسپورت یک پژوهشگر در نظر گرفت، بنابراین در طول دوران حرفه ای دانشگاهی او باقی می‌ماند. لذا می توان گفت، شناسه ارکید یک شناسه منحصر به فرد و دائمی است که پیوند دادن هویت پژوهشگر و تمام آثار منتشر شده وی را آسان‌تر می‌کند. وقتی کد ارکید داشته باشید، می توانید آن را به تمام فعالیت های تحقیقاتی خود پیوند دهید و همه آنها را باهم ادغام کنید و بدین ترتیب اطمینان حاصل می‌کنید که شما برای تمام کارهایتان (مانند مقالاتی که چاپ می کنید، داوری‌های همتایی که انجام می دهید و …) به درستی اعتبار دریافت می‌کنید.
از سوی دیگر، اگر هنگام ارسال و سابمیت مقاله خود برای انتشار آن در مجلات (هم برای چاپ مقاله ISI و هم برای چاپ مقاله علمی پژوهشی در مجلات داخلی) کد ORCiD را درج کنید، کد ارکید شما می تواند روی مقاله منتشر شده شما قرار گیرد. این بدان معنی است که مردم می توانند از آن برای دیدن سایر مقالاتی که منتشر کرده اید و فعالیت های تحقیقاتی دیگری که انجام داده اید استفاده کنند و سایر فعالیت های حرفه ای شما را ببینند.
حتی اگر ژورنال مستقیماً از شما نخواهد که این کار را انجام دهید؛ شما می توانید کد ارکیدتان را به مقاله خود متصل کنید. پس از ایجاد کد ارکید، تمام فعالیت های تحقیقاتی و آثار منتشر شده شما به شکل یک فهرست (از تمام نشریات، شرح حال حرفه ای، شبکه حرفه ای و پیوندهای اجتماعی و سایر موارد دیگر) نمایش داده می شوند.
چگونه کد ارکید بگیریم؟
برای دریافت کد ارکید، باید به وب سایت رسمی ارکید به نشانی (https://orcid.org) مراجعه کنید و فرم موجود در آنجا را تکمیل کنید. نام کاربری و رمز عبور خود را تنظیم کنید و آن را به خاطر بسپارید، زیرا برای مدیریت پروفایل ORCID خود (به عنوان مثال، برای به روز رسانی اطلاعات خود یا مدیریت سایر تنظیمات ) و همچنین برای پیوند دادن شناسه ORCID خود در برخی از سیستم‌های ارسال آنلاین به آنها نیاز خواهید داشت.
نحوه ثبت نام کد ارکید به شرح زیر است:
- برای ثبت‌نام فوری کد ارکید به آدرس https://orcid.org/register مراجعه کنید.
- اطلاعات حرفه‌ای خود را اضافه کنید، از جمله تمام وابستگی‌های مرتبط، کشورها، انواع نام و ایمیل‌ها.
- با ایجاد پیوند به سایر شناسه‌ها مانند اسکوپوس، شناسه پژوهشگر و لینکدین، با وارد کردن آثار از یک فایل BibTeX یا با افزودن دستی آنها، آثار منتشر شده خود را اضافه کنید.
- کد ارکید خود را به رزومه، وب‌سایت، امضای ایمیل، حساب‌های شبکه‌های اجتماعی، کارت‌های ویزیت، ارسال‌های مقاله، درخواست‌های کمک مالی و فرآیندهای کاری پژوهشی خود اضافه کنید.
چرا باید کد ارکید دریافت کنیم؟ (مزایای دریافت کد ارکید)
ایجاد کد ارکید رایگان و آسان است. شما می توانید تنها در چند دقیقه کد ارکید خود را در سامانه کد ارکید ( وب سایت ORCID) بسازید.
هر پژوهشگری به دلایل مختلفی که در ادامه آمده است، باید یک کد ارکید داشته باشد:
- ORCID به طور گسترده در حال پذیرش و پشتیبانی است و به‌طور فزاینده‌ای استفاده از آن توسط ناشران الزامی می‌شود. ORCID توسط بیش از ۱۱۰۰ ناشر، تأمین کننده مالی و سایر سازمان‌های سرمایه‌گذار در صنعت تحقیقات در سراسر جهان پشتیبانی می‌شود و با گذشت زمان در جامعه دانشگاهی پذیرفته و تثبیت شده است.
- دریافت کد ارکید به طور فزاینده‌ای برای چاپ مقاله الزام‌آور می‌شود. بسیاری از مجلات و ناشران از نویسندگان می‌خواهند یا حداقل توصیه می‌کنند که در زمان ارسال مقاله، یک شناسه ORCID ارائه دهند. درج کد ارکید در مقالات کار خوبی است زیرا با الزام کردن نویسندگان جهت پیوند دادن شناسه ORCID خود به کارشان، نویسندگان بسیار آسان‌تر می توانند فعالیت های تحقیقاتی خود را با هویت حرفه‌ای خود مرتبط کنند.
- پروفایل ORCID شما می‌تواند مقالات منتشر شده شما و طیف وسیعی از فعالیت‌های حرفه‌ای شما را نشان دهد. پروفایل ارکید شما می‌تواند تلاش‌ها و مشارکت‌های گسترده‌تر شما را در جامعه تحقیقاتی، در رابطه با فعالیت‌های داوری همتا و فعالیت‌های عضویت و داوطلبانه (به عنوان مثال، به عنوان عضو هیئت تحریریه یا کمیته، یا به عنوان سازمان‌دهنده کنفرانس یا رهبر پنل) برجسته کند.
- کد ارکید در مقالات می‌تواند شما و مقاله شما را از سایر محققان با نام یکسان متمایز کند و به تأیید هویت علمی شما به صورت آنلاین کمک کند. بسیاری از پژوهشگران نام‌های مشترکی دارند، در حالی که برخی دیگر در طول دوران حرفه‌ای خود نام‌های متفاوتی دارند یا تغییرات مختلفی روی نام خود اعمال می‌کنند. همانطور که اخیراً در مقاله ای از Nature اشاره شده است، کد ORCID به ویژه برای محققان در برخی فرهنگ‌ها که از یک نام استفاده می کنند (نه نام کوچک و نام خانوادگی)، می تواند بسیار مفید باشد تا اطمینان حاصل شود که کار آنها به طور واضح به نام خودشان ثبت می شود. کد ارکید با استفاده از یک شناسه ۱۶ رقمی دائمی، به اطمینان از اینکه تمام آثار شما به درستی به شما نسبت داده می‌شود، کمک می‌کند.
- دریافت کد ارکید، منجر به انعطاف پذیری نام شما می شود. کد ارکید به کاهش پیامدهای منفی تغییر نام کمک می کند، بنابراین دیگر به نامی که در ابتدای کار خود استفاده می کردید محدود نخواهید شد.
چه سازمان‌هایی کد ارکید را الزام‌آور می‌دانند؟
بسیاری از مجلات از نویسندگان درخواست می کنند که کد ارکید خود را در فایل‌های نسخه خطی یا در سیستم ارسال آنلاین مقاله ارائه دهند (اما الزام آور نیست). با این حال، در سال‌های اخیر، تعداد مجلاتی که مستقیماً نیازمند کد ارکید هستند افزایش یافته است. اغلب، مجلات و ناشران فقط برای نویسنده مسئول، نیازمند شناسه ORCID هستند، اما برخی مجلات برای همه نویسندگان مقاله، نیازمند کد ارکید هستند.
امروزه، بیش از ۷۰۰۰ مجله در حال حاضر کد ارکید را از نویسندگان مسئول جمع آوری می کنند، در حالی که در سال ۲۰۱۷ این تعداد بیش از ۱۵۰۰ مورد بود. در آینده این تعداد قطعا افزایش خواهد یافت. در اواخر سال ۲۰۱۵، وب سایت ORCID نامه سرگشاده ای منتشر کرد که در آن ناشران می توانند تعهد خود را برای الزام شناسه های ORCID برای نویسندگان اعلام کنند.
در عرض یک سال، ۲۵ ناشر و انجمن علمی این نامه را امضا کردند که ۱۶ نفر از آنها تا پایان سال ۲۰۱۶ این الزام را اجرا کرده بودند. اکنون، بیش از ۹۰ ناشر و مجله امضا کرده اند، از جمله برخی از بزرگترین ناشران در این صنعت، مانند PLOS، Springer، Nature، Wiley و SAGE Publications. این لیست دائماً به روز رسانی می شود.
البته ناشران، تنها سازمان‌هایی نیستند که شروع به اجرای ORCID کرده‌اند. در واقع، بسیاری از تأمین‌کنندگان مالی مقالات و تحقیقات علمی نیز اکنون استفاده از کد ارکید را در سیستم‌های درخواست کمک مالی خود توصیه یا الزام‌آور کرده اند. لیستی از تأمین کنندگان مالی که سیاست یا بیانیه‌ای مرتبط با الزامات ORCID صادر کرده‌اند را می‌توان در وب‌سایت ORCID یافت.
در حال حاضر، حمایت قوی از پذیرش کد ارکید توسط ناشران و سایر انجمن‌های حرفه‌ای در جامعه علمی وجود دارد. یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۵ نشان داد که ۷۲ درصد از پاسخ‌دهندگان موافق یا کاملاً موافق هستند که الزامات ORCID برای جامعه تحقیقاتی مفید خواهد بود (در مقایسه با ۲۱ درصد پاسخ خنثی و تنها ۷ درصد مخالف یا کاملاً مخالف).
